Vikipedi’ye Güvenmeli Misiniz?
Vikipedi’nin akademik yazılarda kaynak olarak gösterilmesine genel olarak karşı çıkılır ve üniversite hocalarınızdan bir araştırma ödevi hazırlarken sıkça Vikipedi’yi bir kaynak olarak kullanmamanız gerektiğini duyabilirsiniz. Bunların ana nedenleri; Vikipedi’nin üçüncül bir kaynak olması (istatiksel, deneysel veriler vb. birincil kaynak; derlemeler, akademik kitaplar vb. ikincil kaynak) ve her an herkes tarafından düzenlenebilir olması.
Bazıları özellikle popüler konular için kaynakların gönüllüler ve yöneticiler tarafından kontrol edildiği ve binlerce kez gözden geçirildiğinden dolayı oldukça güvenli olduğunu savunuyor. Hatta bu konuların bulunabilecek en güvenilir bilgi olabileceğini iddia ediyorlar. Öbür taraftan ise bazıları da birçok kişi tarafından düzenlenip yazılanların yayınlanmadan önce doğrulandığından emin olamayacağımızı ve bu yüzden güvenilir bir kaynak olmadığını savunuyor. Ve Vikipedi’nin kendisi de Vikipedi’nin neden güvenilir olmadığı ve güvenilirliği hakkında yazılar içeriyor.
“Vikipedi güvenilir bir kaynak değildir… Kullanıcı tarafından oluşturulan bir kaynak olarak, herhangi bir zamanda herhangi biri tarafından düzenlenebilir ve belirli bir zamanda içerdiği herhangi bir bilgi vandalizm, devam eden bir çalışma veya basitçe yanlış olabilir.”
Vikipedi
Ancak Vikipedi’yi özellikle de araştırmanın erken aşamalarında, konu üzerinde kabaca araştırma yapmak ve başka kaynaklar bulmak için kullanmakta bir sakınca yok.
Vikipedi’yi nasıl kullanmalıyız?
- Vikipedi iyi bir başlangıç noktası olabilir. Konu hakkında genel bilgi edinebilirsiniz ve konu ile ilgili diğer yazılara kolayca ulaşarak hızlı bir araştırma yapabilirsiniz.
- Duyulan veya internetten görülen bir bilgi hızlıca kontrol edilebilir. Ancak hassas konular için diğer birincil veya ikincil kaynakları da incelemekte fayda var.
- Anahtar kelime ve arama terimleri üretebilirsiniz. Bir araştırmaya başlarken PubMed gibi veri tabanlarında tarama yaparken zorlanabilirsiniz. Vikipedi’den sizin araştırmanızla alakalı olabilecek terimler hakkında ipucu alabilirsiniz.
- “Dış bağlantılar” kısmında araştırmanızı sürdürebileceğiniz güvenli kaynakları görebilirsiniz.
- Araştırmanız için faydalı olabilecek makaleleri veya kitapları “Kaynakça” kısmında bulabilirsiniz. Ayrıca bu kısımdan Vikipedi’deki bilgilerin doğruluğu hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Vikipedi araştırmaların erken aşamalarında araştırma konusu hakkında genel bilgi sahibi olmak için iyi bir araçken Vikipedi’yi makale, derleme gibi akademik bir yazı yazarken veya akademik bir araştırma yaparken kullanmamız uygun değildir. Kaynakçalarımızı incelerseniz biz de Farmosfer olarak araştırmalarımızda birincil veya ikincil kaynakları kullanmaya özen gösteriyoruz.
Ancak Vikipedi’nin anlaması kolay yazımı, mantıksal konu akışı ve yazı içerisinde geçen diğer terimlere kolay erişim onu basit bir araştırma için vazgeçilmez kılıyor. Ayrıca tanımlar için de oldukça kullanışlı olduğu söylenebilir.
